Wij kunnen u helpen als u:
- last hebt van een hese of schorre stem
- stembandknobbeltjes (noduli) heeft
- een stemband operatie moet ondergaan, zowel vooraf als na de ingreep
- stemgeven (praten) als vermoeiend ervaart of pijnlijk is
- merkt dat uw stem slecht belastbaar is
- onvoldoende volume kunt maken (of juist altijd te luid spreekt)
- altijd het gevoel hebt dat er ‘iets’ in uw keel zit (globusgevoel)
- merkt dat uw ademtechniek niet optimaal is of last hebt van hyperventilatie
Uitleg adem- en stemproblemen
Adem
De ademhaling is iets waar we normaal gesproken niet echt bij stil staan. Het gaat automatisch. Toch gaat het niet altijd als vanzelf.
Bij het spreken hoort een bepaalde ademtechniek. Meestal gaat dat vanzelf goed maar soms is het nodig de manier van ademen iets aan te passen zodat de stem beter vanuit de adem ondersteund wordt. Ook kan worden ervaren dat men buiten adem raakt tijdens het spreken, bijvoorbeeld tijdens een presentatie of tijdens een belangrijk of spannend gesprek.
De ademhaling kan zo op hol slaan dat er sprake is van hyperventilatie; er wordt te snel lucht in- en uitgeademd waardoor het zuurstofgehalte in het bloed stijgt en de kooldioxide daalt. Dit kan als gevolg hebben dat u duizelig wordt, gaat transpireren, of benauwdheid ervaart.
Heesheid
Heesheid is een stoornis waarbij de stemkwaliteit is verslechterd. Heesheid wordt gekenmerkt door het niet goed sluiten van de stemplooien (een betere benaming dan stembanden) in het strottenhoofd, of door het niet correct verlopen van het golf- en trillingspatroon van de stemplooien. Bij heesheid klinkt de stem niet meer helder: er is een fijne of grove ruis te horen of een kraak. De stem kan zelfs helemaal of gedeeltelijk wegvallen. De oorzaak kan liggen in het stemorgaan zelf, maar ook het verkeerd gebruiken van het stemorgaan kan heesheid veroorzaken. Soms leiden psychische problemen tot heesheid. Vaker is een combinatie van deze factoren de oorzaak van heesheid. Een verkeerd gebruik van de stem kan leiden tot vormverandering van het stemplooiweefsel, waardoor stemplooiknobbeltjes (ook nog wel stembandknobbeltjes genoemd) ontstaan. De kno-arts stelt de diagnose.
Heesheidsklachten gaan meestal samen met andere symptomen, zoals te luid of te zacht spreken, spreken op een te hoge toonhoogte of geknepen spreken. De ademing kan anders en onregelmatig zijn en vaak is er pijn in het keelgebied.
Oorzaak
Bij volwassenen is de oorzaak van heesheid eerder het niet correct gebruiken van de stem, met name op momenten dat de stem extra belast moet worden. In beide gevallen is er dikwijls ook sprake van een zwak stemorgaan.
Wij kunnen u helpen om een goede ademtechniek eigen te maken.
Een hese stem kan gunstig beïnvloed worden door een goede lichaamshouding, ademing en stemgeving. Wij kunnen u verschillende technieken aanleren of bestaande technieken verbeteren. Daarbij wordt toegewerkt naar een evenwichtige manier van stemgeven; resonantie (de draagkracht van de stem) en articulatie (duidelijke uitspraak) spelen hierbij ook een rol. Bij de logopedische therapie nemen stemhygiënische adviezen, zoals bijvoorbeeld het afleren van veelvuldig kuchen of keelschrapen, een belangrijke plaats in.
Doel
Niet altijd is het verkrijgen van een heldere stem het uiteindelijke doel van de logopedische behandeling. Dit is niet altijd haalbaar, met name wanneer er blijvende afwijkingen of beperkingen bij het stemapparaat zijn. Dan staat het op een economische manier leren spreken voorop, waarbij klachten als vermoeidheid na het spreken en een geïrriteerde keel verminderen of verdwijnen.
Logopedische therapie kan gecombineerd worden met een stemchirurgische behandeling; hierbij wordt bij voorkeur zowel vóór als na de operatie logopedisch behandeld.
Meer informatie over de stem en stemproblemen vindt u op de site van de beroepsvereniging NVLF.